หม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา

หม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา (สกุลเดิม: ณ ถลาง; 14 ธันวาคม พ.ศ. 2467 – 5 กันยายน พ.ศ. 2558) เป็นนักเขียน, ครู, นักแปล และผู้แต่งเพลงสำหรับเด็กชาวไทย ทั้งเป็นผู้อำนวยการศูนย์ส่งเสริมศักยภาพเด็กปฐมวัย เธอเสกสมรสกับพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุขุมาภินันท์ และเป็นมารดาของหม่อมราชวงศ์สุขุมพันธุ์ บริพัตร อดีตผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร

หม่อมดุษฎี เป็นผู้ริเริ่มรณรงค์การใช้หนังสือภาพสำหรับเด็ก ทั้งยังเขียนคู่มือการสอนสำหรับครูปฐมวัย และหนังสืออ่านสำหรับเด็ก โดยมีลักษณะการเขียนแบบเล่นเสียงสัมผัส มีใช้คำที่มีเสียงขึ้นลง และใช้คำเก่าเพื่อให้เด็กเรียนรู้ รวมทั้งใช้ภาพประกอบที่สวยงามปลุกเร้าจินตนาการของผู้อ่าน

หม่อมดุษฎีเกิดที่จังหวัดภูเก็ต เป็นธิดาของหลวงอิศเรศรักษา (ปลื้ม ณ ถลาง) กับดรุณ ณ ถลาง มารดามีอาชีพเป็นครู

สำเร็จการศึกษาระดับประถมศึกษาจากโรงเรียนปลูกปัญญา จังหวัดภูเก็ต, ระดับมัธยมศึกษาที่โรงเรียนมาแตร์เดอีวิทยาลัย ระดับอุดมศึกษาปริญญาตรีอักษรศาสตร์ อ.บ. (เกียรตินิยม) และอนุปริญญา ครุศาสตร์ ป.ม. (เกียรตินิยม) จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ต่อมาได้รับทุนการศึกษาจากครุสภาให้ไปศึกษาต่อในสหรัฐอเมริกา จนสำเร็จการศึกษาปริญญาโท พัฒนาการเด็ก และอนุปริญญาการเลี้ยงเด็ก มหาวิทยาลัยมิลล์

หม่อมดุษฎี ตั้งโรงเรียนชื่อ โรงเรียนสมประสงค์ตั้งอยู่ในซอยเพชรบุรี 13 ในพื้นที่บ้านของท่าน ปัจจุบันไม่มีโรงเรียนนี้แล้ว

เธอเสกสมรสกับพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุขุมาภินันท์ พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต กับหม่อมสมพันธุ์ บริพัตร ณ อยุธยา เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2494 มีบุตร 2 คน คือ

หม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา ถึงแก่อนิจกรรมด้วยโรคชราเมื่อเวลาประมาณ 03.00 น. ของวันที่ 5 กันยายน พ.ศ. 2558 ณ โรงพยาบาลศิริราช สิริอายุ 90 ปี พระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2559 ณ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร โดยมีสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพร้อมด้วยพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ เข้าร่วมในพิธี